Flexible ACT (FACT) staat voor Flexible Assertive Community Treatment en is een in Nederland ontwikkeld zorgverstrekkingsmodel (‘service delivery model’) op basis van het oorspronkelijke Amerikaanse ACT-model. Een FACT-team dat werkt conform de FACT-principes biedt behandeling en begeleiding op verschillende hersteldomeinen: door verminderen van psychische en somatische symptomen, bevorderen van maatschappelijk functioneren en sociale participatie, en het realiseren van persoonlijk herstel en kwaliteit van leven. Zorg gebeurt op maat, in samenspraak met de betrokkene en zijn netwerk. FACT richt zich op mensen met een ernstige psychiatrische aandoening.
Een FACT-team is in staat efficiënt zorg op de verschillende domeinen en met wisselende intensiteit te bieden of er garant voor te staan dat het wordt geboden. Zorg is fasegericht en kan sterk wisselen in de tijd. Verschillende doelen worden vaak parallel in de tijd, nagestreefd. Wanneer doelen gericht zijn op de behandeling van de aandoening en/of herstel ondersteunende zorg richting wonen, werk, scholing en sociale contacten zijn een beperkt aantal specifieke disciplines betrokken. Contacten verlopen dan op afspraak. Bij een (dreigende) decompensatie, terugval of opname worden alle disciplines betrokken. Het team schakelt dan op een hoger ritme en kan ook niet-geplande ondersteuning gedurende meerdere dagen per week leveren. Deze flexibele behandeling wordt gebracht daar waar de cliënt zich bevindt, bij voorkeur in de eigen woonomgeving in de gemeenschap. Zorg wordt op een proactieve en assertieve wijze verstrekt en sluit aan bij de situatie waarin een cliënt zich bevindt en de noden van betrokkenen en hun omgeving.
In een F-ACT team werken verschillende disciplines, zoals een psychiater, psycholoog, verpleegkundige, SPV, Verpleegkundig Specialist, social worker, arbeidsdeskundige (IPS) en ervaringsdeskundige. Elk team ondersteunt een totale caseload van ongeveer 200 cliënten. De caseload wordt verdeeld over de verschillende medewerkers, waardoor elke casemanager voor 15-25 cliënten zorgdraagt. Casemanagers overzien de coördinatie en continuïteit van de behandeling.
Gezamenlijk met de cliënt, de naasten en andere (professionele en niet-professionele) betrokkenen, geeft het team vorm aan de behandeling. Zorg komt tot stand op basis van gezamenlijke besluitvorming, in de triade en op basis van de multidisciplinaire richtlijnen GGZ. Het FACT-team neemt de verantwoordelijkheid en borgt de coördinatie en continuïteit van zorg in het ambulante en klinische (zorg)netwerk. FACT-medewerkers zijn present en laten de cliënt (en zijn/haar omgeving) niet los. De cliënt kan uitgeschreven worden bij verhuizing buiten de regio (met een warme overdracht naar een ander FACT-team) en wanneer betrokkene voldoende hersteld is om overdracht van zorg mogelijk te maken naar een sociaal wijkteam, POH GGZ en huisarts. Dit gebeurt in zorgvuldige afstemming.
In het FACT-team dienen er voldoende en verschillende disciplines aanwezig te zijn. Er is voldoende kennis en vaardigheden aanwezig op gebied van evidence based behandelen, systeemondersteuning, verslaving, herstelondersteunende zorg, werk re-integratie, forensische zorg en de behandeling en begeleiding van mensen met een licht verstandelijke beperking. De doelgroep van elk individueel FACT-team bepaalt de mate waarin de verschillende disciplines en competenties aanwezig dienen te zijn. Er zijn FACT-teams die zich specifiek richten op jeugd, LVB, forensisch en ouderen en zij hebben hun teamsamenstelling, werkwijze en aanbod daarop aangepast.
De modelbeschrijving voor verschillende FACT-teams zijn te vinden op de website van het Trimbos- instituut en de bijbehorende getrouwheidsschalen zijn beschikbaar op de website van het CCAF. Om modelgetrouw werken te garanderen en de kwaliteit van de ambulante zorg aan mensen met ernstige psychiatrische aandoeningen te bevorderen, wordt op aanvraag door het CCAF een audit gedaan bij de FACT-teams. Certificering houdt teams scherp. Zorgverzekeraars en IJG staan positief tegenover certificering. Het maakt kwaliteit van zorg transparant voor cliënten en naasten, het biedt de mogelijkheid te leren van elkaar en de kwaliteit door onderzoek te verbeteren.
Kortom, FACT staat gelijk aan goede ambulante zorg voor mensen met ernstige psychiatrische aandoeningen en dat zo gepast en nabij als mogelijk.