Optimale modelgetrouwe implementatie en sterk aanbod van praktische en psychologische behandelingen bij F-ACT Jeugd teams
In 2014 is het Flexible Assertive Community Treatment zorgorganisatiemodel voor volwassenen specifiek aangepast voor de doelgroep jeugd en werden de eerste F-ACT Jeugd teams gecertificeerd. Sindsdien is het aantal F-ACT Jeugd teams enorm toegenomen, met 35 gecertificeerde teams en meer dan 40 teams in ontwikkeling. Certificering en modelgetrouw werken is belangrijk. Vanuit onderzoek weten we namelijk dat modelgetrouw werken van belang is voor effecten op cliëntniveau. Maar in hoeverre werken de F-ACT Jeugd teams modelgetrouw, welke elementen van de modelgetrouwheidsschaal worden goed geïmplementeerd en wat gaat minder? En welke zorg wordt er in de praktijk van alledag ingezet? In het F-ACT Jeugd multicenter onderzoek zochten we dit verder uit.
Van 2016-2018 voerde het CCAF audits uit bij 16 F-ACT Jeugd teams in het kader van het F-ACT Jeugd multicenter onderzoek. Deze audits wezen op voldoende (4 teams) en optimale (12 teams) modelgetrouwe implementatie van het F-ACT Jeugd zorgmodel. In de basis lukte het de teams goed om volgens de richtlijnen van de modelgetrouwheidsschaal en de modelbeschrijving te werken. De teams zetten een stevig aanbod van specialistische psychologische behandelingen en multidisciplinaire praktische zorg neer, hadden regelmatig contact en korte lijnen met externe zorgorganisaties, betrokken het informele steunsysteem bij het zorgproces en bewaakten de veiligheid van zowel cliënt als medewerker. Het bleek echter lastig voor de teams om de discipline ervaringsdeskundigheid en trajectbegeleiding in het team te inbedden. Ook scoorden de teams gemiddeld onvoldoende op ROM gebruik, contactfrequentie ten tijde van intensieve zorg, en procedure afschaling van zorg.
Waar de modelgetrouwheidsschaal de structuur en organisatie van een team als geheel omschrijft richt het zich minder specifiek op welke interventies in de praktijk van alledag worden ingezet. Door middel van een ‘inhoud van zorg vragenlijst’ werd bij hulpverleners van de deelnemende teams nagegaan welke zorg zij hadden ingezet over een periode van 1.5 jaar. De hulpverleners vulden deze vragenlijst drie keer in (om de 6 maanden) over een aantal van 180 jongeren. Samengevat laat deze data zien dat bijna alle jongeren een vorm van praktische en/of psychologische behandeling ontvingen die in de eerste 6 maanden werd ingezet. Ongeveer 85.2% van de jongeren ontving een vorm van praktische hulpverlening gericht op dagbesteding zoals school en/of werk, de financiële- of woonsituatie. Meer dan de helft van de jongeren (63.3%) kreeg individuele psychologische behandelgesprekken zoals Cognitieve Gedragstherapie en EMDR. Medicatieconsulten vonden bij 56.1% van de jongeren plaats. Bij 40% van de jongeren werd een vorm van psychodiagnostiek uitgevoerd. Ook werd bij meer dan de helft van de jongeren (60.6%) een vorm van gezinsinterventie ingezet, zoals ouderbegeleiding of systeemtherapie. Opvallend is dat specifieke behandeling voor middelenmisbruik (5.6%) werd ingezet evenals de discipline ervaringsdeskundige (5.6%). Tenslotte vond bij 41.7% van de jongeren een opschaling van zorg plaats en werd de zorg geïntensiveerd.
Deze combinatie van resultaten van modelgetrouwheid en inhoud van zorg laten zien dat F-ACT Jeugd teams sterk zijn in het bieden van praktische en psychologische behandelingen, naast de opschalingen van zorg en crisisondersteuning die bij deze doelgroep ook nodig zijn
Achtergrond
F-ACT Jeugd richt zich op kinderen en jongeren t/m 23 jaar met (een vermoeden van) psychische problematiek en een opeenstapeling van problemen op meerdere levensgebieden. Voor de F-ACT Jeugd-doelgroep bestond lange tijd nauwelijks geschikte zorg en behandeling. Jongeren en hun ouders die niet zelf om hulp vroegen werden niet door hulpverleners bereikt. Als er al contact was, dan kregen cliënten vaak niet de hulp waarmee ze zich thuis konden redden. F-ACT biedt op laagdrempelige en proactieve wijze behandeling thuis. Een multidisciplinair teams biedt zowel praktische als psychologische behandeling gericht op herstel. Dankzij het kunnen op- en afschalen van de intensiteit van zorg door een en hetzelfde team (in samenwerking met andere zorgprofessionals) is geïntegreerde en integrale zorg beschikbaar. F-ACT vult daarmee een gat op in de bestaande zorg en lijkt er in te slagen deze jongeren te bereiken, in zorg te houden en de ontwikkeling weer op gang te brengen.
Hoewel F-ACT Jeugd in de praktijk positieve resultaten laat zien, is er op dit moment nog nauwelijks zicht op het verloop van de effecten van de F-ACT methodiek. Om hier meer zicht op te krijgen voert GGZ Oost Brabant in samenwerking met het Trimbos-instituut, Tilburg University en zes andere GGZ-instellingen (Accare, GGZ-NHN, Kenter Jeugdhulp, Lucertis/Youz, Mondriaan en Triversum) wetenschappelijk onderzoek uit. Vanuit het Platform is een projectgroep ingesteld die directe sturing en uitvoering geeft aan het onderzoek. Deze bestaat uit Prof. Dr. Hans Kroon (Trimbos-instituut, Tilburg University), Dr. Nynke Frieswijk (Accare), Dr. Daan Creemers (GGZ Oost Brabant) en Marieke Broersen, promovendus en psycholoog (GGZ Oost Brabant). In dit onderzoek wordt het psychisch- en maatschappelijk functioneren van jongeren over de loop van de F-ACT Jeugd zorg bestudeerd (200 jongeren worden anderhalf jaar gemonitord). Daarnaast wordt er meer zicht gegeven op de mate van modelgetrouw werken van de F-ACT jeugd teams en de inhoud van de zorg die door deze teams geboden wordt.
Inmiddels is de dataverzameling afgerond en de data geanalyseerd. Het artikel “Effects of Youth Flexible Assertive Community Treatment: Outcomes of an 18-Months Observational Study” is momenteel under review en het artikel over de resultaten van de modelgetrouwheid en inhoud van zorg wordt momenteel geschreven.
Gepubliceerde artikelen ihkv dit onderzoek zijn hier te vinden: