Begin van deze eeuw ontstond in Amerika en Engeland de herstelbeweging met de visie dat iemand ondanks zijn psychiatrische kwetsbaarheid zijn rollen kan vervullen juist midden in de samenleving. Huisvesting, werk, studie en relatie zijn belangrijk voor mensen die een psychische handicap hebben. Al deze zaken dragen bij aan het herstel van een ieder zoals bedoeld in de herstelvisie. Herstel is je ontworstelen aan de gevolgen van je psychiatrische aandoening en weer je eigen leven ter hand nemen. De fasen van herstel zijn dat je eerst overweldigd wordt door de aandoening erna dat je ermee worstelt en later kun je ermee leren omgaan en tenslotte kun je gaan leven voorbij de aandoening. Het ontdekken dat je er als mens toe doet en talenten en mogelijkheden hebt ondanks de diagnose en labels geeft de cliënt de kracht zijn leven weer op te bouwen in de samenleving.
Er is een afgeleide methodiek van de herstelvisie geïntroduceerd ten tijde van de invoering van de FACT teams. In Herstel ondersteunende zorg staat de cliënt en zijn verhaal centraal. De hulpverlener is present en steunt de cliënt bij het maken van zijn verhaal. Het proces van herstel is van de cliënt zelf en hoort niet te worden gezien als interventie of doel van de hulpverlener.
Ervaringskennis en ervaringsdeskundigheid zijn belangrijk in de hulpverlening. In een FACT team zit idealiter volgens het theoretisch model dan ook een ervaringsdeskundige. Dit is iemand met een mbo of hbo opleiding tot ervaringsdeskundige die zijn ervaringskennis inzet. Deze laat ook de ervaringskennis van de cliënt naar boven komen en maakt ruimte voor het verhaal en herstel van de cliënt. De functie van ervaringsdeskundige maakt dat deze onder meer zorgdraagt voor de overdracht van ervaringskennis voor en door cliënten van de FACT teams. Er zijn cursussen zoals psychoeducatie, herstelwerkgroepen, Herstellen doe jezelf, de WRAP (welness recovery action plan), de Tree of life, peer supported open dialoog, en andere talloze initiatieven en innovaties in de zorg voor en door cliënten en ervaringsdeskundigen.
Vele FACT teams hebben inmiddels ervaringsdeskundigen op de werkvloer en deze samenwerking leidt vaak tot nieuwe inzichten en andere interventies meer gericht op het unieke van de mens. Ervaringsdeskundigheid wordt wel gezien als de motor tot herstel van de cliënt.
John Jongejan, bestuurslid vereniging F-ACT Nederland