Interview Pauline Vahl (Arkin jeugd & gezin)

Op welke prestatie als FACT-medewerker ben je het meest trots?
We krijgen als team veel respect voor de zorg die we leveren aan een zeer complexe groep jongeren (15-25 jaar), met bijvoorbeeld chronische suïcidaliteit, waarbij we intensief samenwerken met de klinieken. Te midden van alle hectiek lukt het ons om echt solide diagnostiek te doen en evidence-based te behandelen. Als team kunnen we o.a. traumabehandeling, cognitieve gedragstherapie, psychotherapie, systeemtherapie en autismebegeleiding bieden en via de poli kunnen we jongeren met borderline problematiek Dialectische Gedragstherapie aanbieden. Als psychiater ben ik regiebehandelaar en verantwoordelijk voor medicatie en juridische maatregelen, maar ik ben het meest trots op het brede inhoudelijke aanbod. Zelf heb ik afgelopen jaar de EMDR kind & jeugd cursus gevolgd. Een trauma sensitieve bril helpt erg in dit werk. Er zijn verschillende jongeren geweest die ten tijde van onze behandeling bij ons voor het eerst zijn gaan praten over hun ervaringen met seksueel misbruik. Voordat ze bij ons in zorg waren was er met hen van alles aan de hand op het gebied van stemming, suïcidaliteit en middelengebruik. Als het kan gaan over wat hen is overkomen kom je dichter bij de weg naar herstel.

Waar word je blij van in je werk binnen FACT?
Lekker op de fiets door Amsterdam huisbezoeken doen.

Wat beschouw je als de ultieme uitdaging in je vak?
Voor mij zit de ultieme uitdaging in het winnen van het vertrouwen van jongeren die hulpverleningsmoe zijn en waar eerdere behandelingen ook niet goed zijn geslaagd. Soms is het enige wat jongeren willen een eigen woonplek, weg bij hun ouders. Wanneer het lukt om dat voor elkaar te krijgen, zie je dat er vertrouwen ontstaat om behandeling aan te gaan. Dat vertrouwen winnen, door de jongere te volgen, te zeggen wat ik doe en te doen wat ik zeg, is voor mij goud.

Waar zit voor jou de grootste meerwaarde van de FACT-aanpak?
De hoofdreden dat ik voor FACT heb gekozen is dat we kunnen kijken wat er nodig is om het beter te laten gaan met iemand. Als er schulden zijn, of jongeren wonen in een ziekmakende thuissituatie, of ze zijn verslaafd, dan hebben we de expertise in het team om dat aan te pakken. In mijn opleiding heb ik op veel plekken mogen werken, en ik vond het altijd zo moeilijk om mensen te behandelen als je niet hetgeen kan aanpakken wat op dit moment het grootste probleem is. Op een poli voor persoonlijkheidsstoornissen valt iemand die ook verslaafd is vaak buiten de boot. Die wordt dan doorverwezen, maar het verslavingscentrum kan weer onvoldoende uit de voeten met de persoonlijkheidsproblematiek. Bij een eetstoornissenkliniek is de mogelijkheid beperkt om maatschappelijke problematiek aan te pakken. Mensen en zeker jongeren weten vaak de weg niet naar instanties, zijn overweldigd door de hoeveelheid problemen en belanden tussen wal en het schip. Dat vind ik zo mooi aan het FACT-werk, we kunnen breed kijken en als we de expertise niet in het team of bij de poli hebben, werken we samen met onze netwerkpartners zoals Buurtteam, begeleid wonen en scholen. En als het nodig is werken we intensief samen met de kliniek.

Welke FACT cliënt zal jou altijd bijblijven en waarom?
Aangezien ik nog niet zo lang psychiater ben denk ik nu nog dat ze me allemaal bij zullen blijven. Een cliënt die ik nu zou willen noemen is een heel creatieve en hoogbegaafde jongere die we in zorg kregen toen ik net in het team werkte. Hij gebruikte veel drugs, had de classificaties autismespectrumstoornis en bipolaire stoornis en had in zijn vroegere jeugd helaas het een en ander aan schade opgelopen. In het begin waren we voortdurend bezig met depressieve en suïcidale crises, dan wel manische ontregelingen, en hij wilde niet dat we zijn ouders erbij betrokken (hij was destijds net begeleid gaan wonen). Na opnieuw diagnostiek (waarvoor  we wel met ouders mochten praten) bleek hij niet te voldoen aan de classificatie autisme, maar wel aan de borderline persoonlijkheidsstoornis en posttraumatische stressstoornis. Het is hem gelukt te stoppen met overmatig drugsgebruik, zijn VWO af te maken, de relatie met zijn ouders te herstellen, enigszins meditatietrouw te zijn, een klinische trauma behandeling te ondergaan en toe te werken naar behandeling bij een centrum voor persoonlijkheidsstoornissen. Hij heeft inmiddels een stabiele relatie en volgt behandeling bij dat centrum. Hij zal me met name bijblijven door zijn enorme veerkracht en eigenzinnigheid.

Wat wilde je worden toen je jong was?
Wat ik als kind wilde worden weet ik niet meer. Ik wist eigenlijk al toen ik 16 jaar was dat ik psychiater wilde worden. Ik vond psychologie interessant maar had een beta-pakket gekozen op het VWO zodat ik alle studies nog kon kiezen. Ik heb ook nog gedacht aan de Technische Universiteit, misschien doordat mijn opa hoogleraar was in Delft en bijna iedereen aan die kant van de familie iets technisch doet. Mijn broers zijn uiteindelijk ook ingenieurs geworden. Maar mijn moeder is verpleegkundige, dus ik denk dat ik mijn passie voor de zorg van haar heb. Maar toen ik erachter kwam dat je als psychiater wat breder bent opgeleid dan als psycholoog, en dat je daar geneeskunde voor moest studeren, was de keuze snel gemaakt. Ik had het geluk om gelijk na het VWO ingeloot te worden. Tijdens geneeskunde heb ik nog wel mijn vizier opengehouden voor andere specificaties, maar uiteindelijk trok de psychiatrie toch het meest. De inspirerende colleges van professor Theo Doreleijers en later mijn onderzoek samen met Robert Vermeiren hebben me gewonnen voor de kinder- en jeugdpsychiatrie.

Droom: Hoe ziet jouw ideale FACT Jeugdteam en benadering eruit?
Een fijn en veilig team, multidisciplinair en waarin alle disciplines gelijkwaardig zijn. Het team werkt herstel- en systeemgericht. We leveren kwalitatief hoogstaande zorg, waarbij we ook goed voor onszelf zorgen.

Ik ben in de behandeling die ik geef pas echt tevreden als ….
…..we samen met de jongere werken aan diens eigen doelen, die bijgesteld worden aan de hand van regelmatige evaluaties. En als ik naar huis kan met het gevoel dat ik er alles aan heb gedaan wat ik kan doen om het beter te laten gaan met iemand.

Wat motiveerde jou om als FACT-medewerker te beginnen?
Tijdens mijn opleiding had ik een half jaar stage gelopen bij het forensisch jeugd FACT team van Inforsa. Dit was mijn allerleukste stage, ook omdat het aansloot bij mijn promotieonderzoek in de forensische jeugdpsychiatrie. De flexibiliteit, de proactieve sfeer en het multidisciplinaire werken maakten dat we bij deze taaie doelgroep echt wat konden neerzetten. Het is voor deze jongeren vaak al een hele stap om een hulpverlener te gaan vertrouwen en als dat dan lukt dan heb je al veel bereikt. Uiteindelijk ben ik niet verder gegaan in het forensisch veld, omdat ik aan de slag kon in een regulier FACT team, wat goed bevalt. De problematiek vind ik niet heel anders dan in een forensisch team en FACT-medewerkers zijn over het algemeen ontzettend leuke mensen, die net dat stapje extra zetten voor de jongeren, out-of-the-box denken en heel goed weten hoe ze het gezellig kunnen maken met elkaar.

Hoe ervaar jij de inzet van ervaringsdeskundigen in het FACT Jeugdteam?
Onze ervaringsdeskundigen zijn fantastisch. Ze kunnen op een directe manier contact maken en houden ons scherp op stigmatisering. Ze zijn een voorbeeld in het delen en meedenken over inzetten van de eigen ervaring van ons als hulpverleners. Ze zijn volwaardige hulpverleners en collega’s. Ik vind het fijn dat we nu een aantal ervaringsdeskundigen hebben binnen en de 3 FACT-jeugd teams in Amsterdam, die ieder weer verschillende ervaring meebrengen. Ik heb gezien hoe jongeren die ik zelf niet aan de praat kreeg, volop in contact gingen met de ervaringswerker.

Wat zou jij het eerst veranderen als je minister (of staatssecretaris) VWS was?
Dat waar je woont in Nederland bepaalt welke zorg je kan krijgen als jongere onder de 18 jaar, doordat elke gemeente zijn eigen zorg inkoopt.

Welke les die jij geleerd hebt van een cliënt is jou het meest bijgebleven?
Ik ben altijd erg onder de indruk van de veerkracht van onze jongeren. Voor veel jongeren is het leven zo’n strijd , en toch lukt het ze om vol te houden.