Namens het bestuur van Vereniging F-ACT Nederland
FACT is ‘assertieve’ zorg. Het zit in het DNA van FACT-teams om proactieve zorg te bieden aan mensen met een ernstige psychische aandoening. Veel van de cliënten in onze caseload hebben een lange voorgeschiedenis. Het lijden is groot, zowel voor de patiënten als voor de betrokkenen. Er is behoefte aan integrale (bemoei)zorg. Maar die is niet eenvoudig te realiseren. Door de ernst van het lijden en de moeizame weg om tot verbetering te komen, ontstaat vaak machteloosheid. Machteloosheid bij cliënten zelf, bij familie en andere betrokkenen en machteloosheid bij hulpverleners.
Soms weten we geen oplossing. We voelen ons dan met de rug tegen de muur staan en dat gevoel wordt erger wanneer we onder tijdsdruk staan. Soms hebben we wel een uitgesproken mening over wat er zou moeten gebeuren, maar zijn er allerlei redenen waarom dit niet lukt. Meningen over hoe zaken aan te pakken kunnen uiteenlopen. Naarmate de machteloosheid toeneemt kan de wens ontstaan van de “korte pijn”, namelijk de situatie doorbreken via een dwangmaatregel en daarna de daarmee gepaard gaande schade proberen te beperken. Als de machteloosheid door de dwangmaatregelen daadwerkelijk doorbroken wordt, zijn we soms snel vergeten dat het een oplossing was die werd afgedwongen.
De Wet Verplichte GGZ (Wvggz) biedt, net als de voorganger de BOPZ, een kader om deze machteloosheid te doorbreken. Maar de Wvggz gaat een stap verder en geeft ook mogelijkheden voor ambulante dwang. FACT-Nederland is bezorgd over de toename van dwang in de zorg, zoals we die in de afgelopen jaren hebben gezien. We maken ons zorgen dat de nieuwe Wvggz de drempel om dwang toe te passen verder kan verlagen.
Het bestuur van FACT Nederland roept op om terughoudend om te gaan met dwang en het aantal dwangtoepassingen te verminderen. Maar dit lukt alleen wanneer we meer doen om dwang te voorkomen. Denk aan het gebruik van crisisplannen, de WRAP, bemoeizorg en aan het intensief samenwerken met het sociale domein voor werk, wonen en inkomen. En aan reflectie in het team over dwangtoepassingen. Als we dwangtoepassingen willen verminderen, dan moeten we met elkaar in dialoog gaan om het tij te keren. We roepen op om samen met cliënten, ervaringsdeskundigen en betrokkenen meer creatieve oplossingen te vinden om de machteloosheid te verminderen. Het bestuur van F-ACT Nederland wilt regionale discussierondes stimuleren aan de hand van de uitgangspunten van moreel beraad. Wie het initiatief wil nemen voor deze regionale discussieronde kan contact met ons opnemen via info@f-actnederland.nl.
Ter informatie
https://www.sociaalweb.nl/blogs/primum-non-nocere-in-dubio-abstine